Ruimte geven
Tijdens de opleiding Deep Democracy, een methode voor het begeleiden van groepen met negatieve onderstroom, kwam ik voor het eerst in aanraking met de term “Holding space”. Het klonk futuristisch, een beetje sciencefictionachtig. Het werd zijdelings behandeld als een basishouding van de begeleider die neutraal is. Het intrigeerde me; ik vond het een mooie term, dat naar mijn idee een containerbegrip was.
Na gegoogeld te hebben kwam ik terecht op de website van Heather Plett, een Canadese schrijfster, coach en facilitator. Zij schrijft over Holding space in haar persoonlijke leven maar ook als een tool die in coaching gebruikt kan worden. Een houding van de coach van volledige aanwezigheid, onbevooroordeeld en empathisch. Bingo! Wat een herkenning! Het geeft woorden aan de houding waarmee ik ieder mediationgesprek als mediator inga; volledig aanwezig zijn, empathisch luisteren en ruimte geven voor gevoelens en behoeften van de ander. Met deze houding ontstaat er vertrouwen bij de deelnemers en ontstaat er ruimte om een verandering, een transitie in te gaan.
De verandering die deelnemers in een mediationtraject moeten doorgaan is er een van de strijdmodus naar de samenwerking, van boosheid naar oor en oog hebben voor de zienswijze van de ander, bewegen van je eigen belang naar het gezamenlijk belang. Om deze shift mogelijk te maken vraagt dit van de mediator dat er veiligheid en ruimte wordt geboden. In plaats van sympathie toon je empathie. Brené Brown gebruikt ook de term holding space en geeft duidelijk aan wat empathie (= geen sympathie) inhoudt in deze video.
Holding space kun je leren
Enthousiast geworden over Holding space als een concept, zag ik dat toevallig (?) er een training van drie dagen Holding space werd georganiseerd in Nederland, in Camperduin, door Brenda Zwinkels van Davotes eind januari 2020, waarbij Heather Plett herself de training zou geven. Ik heb me direct opgegeven. Als je een nieuwe theorie of methode leert, moet je dit bij de bron doen. Bovendien had ik behoefte aan een theoretisch kader voor een houding, die ik tot dan toe intuïtief inzette.
Het was een verrijking om met een gevarieerde groep van voornamelijk vrouwen, met uiteenlopende achtergronden (coach, ondernemer, onderwijzer, ict-er, arts en rechter) te bespreken hoe je Holding space in je werk maar ook privé kunt toepassen. Ik was de enige mediator terwijl ik zo sterk het gevoel had dat dit de essentie van ons werk is! Waar zijn al die andere mediators?
Een interessant gedeelte was de ochtend over “Hijacking space”, dus eigenlijk het tegenovergestelde van Holding space. Juist wanneer er sprake is van conflicten heb je de neiging in dit gedrag te vervallen. Je probeert de controle te houden over de situatie of druk uit te oefenen. Dit is echter niet ondersteunend en bevrijdend voor de ander. Hijacking space gebeurt door te oordelen, te adviseren, te onderbreken, te negeren en te willen fixen. Je dirigeert de ander een richting uit, terwijl je de ander de ruimte ontneemt om serieus genomen te worden. Met mijn achtergrond als advocaat, heb ik het al 15 jaar als een leerproces ervaren om niet te adviseren en niet te fixen. Als advocaat doe je dat, want dat wordt van je verwacht en je wordt er voor betaald. Als mediator doe je dat dus niet en moet je bedacht zijn op deze valkuil.
Heart at peace
Een ander heel herkenbaar proces was het brengen van de shift bij de betrokkenen van Heart at war naar Heart at peace (term is van The Arbinger Institute). Dit is je doel in de mediation en als dit lukt zit een ieder in de flow en is het conflict snel opgelost. Het gedrag van de betrokkenen dat heeft geleid tot een conflict wordt bepaald door hoe je in het conflict staat. Met een Heart at peace zie je de anderen als mensen, niet als objecten en hun zorgen en behoeften/belangen zijn even belangrijk als die van jou. Deze shift van hoofd én hart maakt het grote verschil in een mediation en met de techniek van Holding space begeleid je de deelnemers naar een vredig gemoed.
Holding space, we doen het ook thuis; voor je kinderen, je partner, je ouders en je vrienden. Als zij het moeilijk hebben, ben je er voor hen. Soms is er simpelweg zijn voldoende. Maar hoe doe je het voor jezelf, zodat je het in je werk en thuis kunt blijven doen? Dat is een continue zoektocht. Empathie voor jezelf is next level, work in progress. Maar ook dat is nodig om een goede mediator te zijn en blijven.